Kerkuilbeschermers voor het laatst de ladder op

Wolter Engelsman (82 jaar) en Rob Beijk (70) vormen samen de Kerkuilen Bescherming Steenwijk en Omstreken. Ze inspecteerden deze week zestien nestkasten rondom Sint Jansklooster en Vollenhove. Dat doen ze dit jaar voor het laatst op metershoge ladders. De kerkuilveteranen hopen dat liefhebbers dat werk op grote hoogte overnemen.

Engelsman en Beijk zetten bij een afgelegen woning buiten Heetveld een ladder tegen een hoge schuur. Mensen met hoogtevrees zouden het tafereel angstig bekijken, maar als Engelsman de ladder vasthoudt, klimt Beijk op het oog moeiteloos naar boven. Net voordat hij aan de klim begint, vliegt een kerkuil uit de kast. “Dus toch…”, zegt de bewoonster, die tot dusver nog weinig activiteit in de kast had waargenomen.

Beijk komt even later met een mini-kerkuil in zijn hand naar beneden. Het wat onooglijke vogeltje heeft volgens de kerkuilbeschermer ook nog een aantal jongere broertjes en zussen. Nadat Beijk het diertje terugplaatst in de kast, heeft de bewoonster ondertussen de koffie klaar. “Die contacten met de mensen maken dit werk ook leuk”, vertelt Engelsman, die al meer dan veertig jaar kasten bekijkt. Beijk is met een jaar of vijftien een betrekkelijke beginner.

Desondanks begint de leeftijd op te spelen. Ze willen allebei nog tijden door met het vrijwilligerswerk, maar maken vanaf volgend jaar niet meer de klim naar boven. “Het gesleep en het geklim begint ons wat zwaar te vallen”, vertelt Beijk. Hij geniet er nog wel van. “Ja, het leukste vind ik het luikje of het deurtje van een kast opendoen en zien wat je aantreft. Dat blijft elke keer weer spannend.”

De laatste decennia is de kans op uilskuikens betrekkelijk groot. Ooit was dat anders, weet Engelsman. “In de jaren zeventig was de kerkuil in Nederland bijna uitgestorven. Toen zijn overal nestkasten opgehangen en met succes. Vorig jaar telden we in deze regio 36 broedparen. Ik ben bang dat het aantal dit jaar wat minder is. Dat heeft met de sneeuwperiode te maken, denk ik. Ook zijn muizen van grote invloed: in een slecht muizenjaar, gaat het ook slechts met de kerkuil.”

Steenwijker Engelsman strooit tijdens de koffie met anekdotes over kerkuilen. “De ogen van de vogel zitten vast, maar hij kan zijn hoofd volledig draaien, zodat hij toch alles ziet. Verder heeft hij een keerteen: die kan hij ook de andere kant op draaien. Makkelijk bij het vangen van een muis. Mooi vind ik ook het geruisloos vliegen dankzij de tandjes aan de slagpen.”

Veel boeren en particulieren op het Land Veno hebben een kerkuilkast hangen. Vaak zijn dat liefhebbers. Het is wel een bepaald slag mensen, zegt Beijk. “Ze moeten in ieder geval geen last van smetvrees hebben…”, glimlacht de inwoner van Zuidveen, terwijl hij wijst op de poepresten op het erf. “Ook in de kast is het een gigantische rommel. Het is bijna ongelooflijk dat in zo’n rotzooi zo’n schitterende vogel wordt geboren.”

Als Engelsman en Beijk geen opvolgers vinden die de ladder op durven, zetten ze hun werk op een andere manier door. “Dan moeten de nestkastbezitters zelf een kijkje in de kast nemen en de gegevens aan ons doorgeven. Maar natuurlijk hopen we dat we opvolgers vinden. Dan gaan we volgend jaar graag met hen op stap langs de nestkasten.”

Wie meer informatie wil over het vrijwilligerswerk, kan contact opnemen met 0521-516 455.